Is kinderen hebben nog verantwoord in deze tijd? Het is een gevoelig thema. Ook Leen Dendievel gaat op zoek naar antwoorden in de nieuwe reeks ‘Kinderwens’ op één. Ze spreekt er met allerlei mensen om te weten te komen waarom ze besluiten (geen) kinderen te nemen.
Ik wil niemand verbieden kinderen te hebben, maar ik denk wel dat het nodig is om verder te kijken dan een kinderwens alleen.
Zelf ben ik helemaal nog niet op de leeftijd waarop kinderen aan de orde zijn (en ik denk ook niet dat ik ooit kinderen wil), maar ik vind het wel een interessant thema om over na te denken. Want waarom nemen mensen eigenlijk kinderen? En is kinderen hebben nog wel verantwoord als je kijkt naar de wereld waarin we leven?
Waarom kinderen?
Wanneer je vraagt waarom mensen kinderen hebben, hebben de meeste ouders niet direct een antwoord. Het wordt vandaag in het algemeen nog steeds als heel vanzelfsprekend gezien dat koppels kinderen nemen. Het zijn dan ook de mensen die geen kinderen hebben die lastige vragen krijgen voorgeschoteld zoals ‘waarom niet?’ Dit terwijl de tijden enorm zijn veranderd. Hoewel het vroeger vanzelfsprekend was dat vrouwen thuisbleven en voor de kinderen zorgden, is dat het vandaag gelukkig niet meer. Vrouwen hebben evenveel carrièredoelen en kinderen passen vaak niet meer in dat plaatje. Het is dus logisch dat vrouwen die kinderwens niet altijd meer hebben, maar toch zit die aloude gedachtegang dat iedereen kinderen moet hebben nog diep ingeworteld in onze maatschappij. Terwijl iedereen gewoon vrij zou moeten zijn om die keuze zelf te maken zonder enige sociale druk.
Het perfecte plaatje voorbij
Volgens mij nemen veel mensen dus kinderen omdat ze vinden dat dit in het maatschappelijk opgelegde perfecte plaatje past en ze zich verplicht voelen om aan dit plaatje te voldoen. Het is raar hoe alles en iedereen evolueert, maar die drang om kinderen te hebben, vastgeroest lijkt te zijn. Nochtans hebben koppels die vandaag kinderen nemen bijna geen tijd meer om voor hen te zorgen. Na het ouderschapsverlof moeten de kinderen noodgedwongen naar de crèche aangezien de meeste grootouders vandaag – in tegenstelling tot vroeger – ook nog aan het werk zijn. Je moet dus kinderen al snel bij een vreemde achterlaten. Daarbovenop komen de schooluren meestal niet overeen met de werkuren, waardoor dat ook op organisatorisch vlak moeilijk wordt. Een job zoeken met betere uren is ook niet altijd vanzelfsprekend, want tenslotte moet het geld blijven binnenkomen aangezien kinderen ook nog eens duur zijn. Bovendien moet je heel wat zaken opgeven om voor kinderen te zorgen. Als je dit alles bekijkt, is het het dan echt waard om kinderen te nemen?
Meer realistische verwachtingen
Ja, je kan zeggen dat de liefde die je terugkrijgt alles goedmaakt, maar tegelijkertijd wordt door dit te zeggen het beeld dat kinderen opvoeden alleen maar rozengeur en maneschijn is, vastgehouden. Ik denk dat veel ouders niet genoeg geïnformeerd zijn over wat er allemaal bij komt kijken. En dan denk ik vooral aan de lichamelijke gevolgen voor vrouwen na een bevalling. Ik las onlangs een artikel dat nog te weinig vrouwen weten dat veel klachten – die soms pas jaren nadien komen – het resultaat zijn van een bevalling. Daarbovenop zijn niet alle baby’s even stil na de geboorte en kan het wel eens heel zwaar worden als je maanden aan een stuk bijna niet kan slapen. Ik denk dat dat beeld van een roze wolk waarop prille ouders zich bevinden niet bij iedereen klopt en dat er meer aandacht moet besteed worden aan de fysieke en emotionele gevolgen van een bevalling zodat iedereen tenminste een realistisch beeld heeft en weet waar ze aan beginnen. Ik denk dat dit beeld in stand houden ook getuigt van het feit dat het nog steeds leeft in de maatschappij dat vrouwen een kind op de wereld ‘moeten’ zetten, alsof dat ons enige doel is. Een bewust kinderloze vrouw in de eerste aflevering van Kinderwens getuigde ook dat zij veel meer negatieve reacties krijgt dan haar partner, alsof ze in de ogen van anderen niet ‘geslaagd is als vrouw’. Ook op vlak van emancipatie is het dus belangrijk dat dit beeld herzien wordt.
Verder kijken dan een kinderwens alleen
Daarnaast denk ik dat bij veel mensen een kinderwens ontstaat uit egoïsme. Want als je geen kinderen hebt, bestaat de kans dat je alleen achterblijft op deze wereld, en wie wil dat? Ik denk niemand. Maar is dat het waard om kinderen te nemen? Je spreekt tenslotte wel over een mensenleven. Zoals Loes Van Den Heuvel – die bewust kinderloos is – het zo mooi verwoordde in de eerste aflevering van Kinderwens; ‘neem dan een hondje in huis’. En ze heeft gelijk. ik denk dat veel mensen niet goed nadenken over wat kinderen hebben juist inhoudt. Ik zie het genoeg in de straten: ouders die gefrustreerd rondlopen en schreeuwen tegen hun kinderen dat ze moeten zwijgen wanneer ze vragen om iets uit te leggen. Ik denk dan, als je kinderen hebt, moet je ze wel liefde en aandacht geven, dat is nu eenmaal wat kinderen willen.
Maatschappelijke gevolgen
Tot slot zijn er ook nog heel wat maatschappelijke gevolgen om rekening mee te houden. De klimaatverandering is al een lange tijd bezig en doordat de wereldbevolking steeds groeit, is er van alles steeds meer nodig. Meer grondstoffen, meer voedsel, meer water… Is het dan wel een goed idee om een kind op de wereld te zetten dat ten eerste bijdraagt aan de overbevolking en ten tweede voor heel wat onzekerheden kan komen te staan in de toekomst. Daarnaast is er nog zo veel armoede op de wereld, zijn er zo veel conflicten tussen landen en zijn er onvoorspelbare ziektes waar nog geen medicijn tegen bestaat. Hoewel ik voorstander ben om van elke dag te genieten en het mooie en positieve in alles te zien, moeten we onder ogen zien dat de wereld niet altijd een mooie, vreedzame plek is. Wil je daar dan echt een kind in laten opgroeien en dat kind in zijn latere leven bovendien voor dezelfde moeilijke keuze zetten over of het kinderen op de wereld zet of niet om niet alleen achter te blijven?
Mijn visie
Persoonlijk zou ik het egoïstisch vinden van mezelf mocht ik later kinderen nemen. Er heersen onzekere tijden en ik zou geen kind willen achterlaten in deze wereld wetende dat het wel eens voor zeer grote problemen zou kunnen komen te staan. Daarnaast wil ik ook gewoon geen kinderen omdat ik andere doelen heb in het leven en kinderen daar niet in passen. Ik snap dat dit misschien hard kan overkomen voor mensen die wél ooit kinderen willen, want de gedachte dat je alleen kan achterblijven op deze aardbol is niet leuk, dat weet ik. Maar is deze angst het waard om een kind op de wereld te zetten? Ik vind van niet. Ik denk dat we allemaal wat realistischer moeten worden en meer moeten nadenken over de gevolgen. Niet alleen de gevolgen voor jezelf en voor een kind, maar ook voor de hele maatschappij.